ਗੁਰੂ-ਕਿਰਪਾ ਦੇ ਪਾਤਰ – ਪੀਰ ਬੁੱਧੂ ਸ਼ਾਹ ਜੀ
ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਕੇ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਕੇਸਾਂ ਵਾਲਾ ਕੰਘਾ ਇਕ ਕਟਾਰ ਤੇ ਦਸਤਾਰ ਪਾਵਨ ਹੁਕਮਨਾਮੇ ਸਮੇਤ ਪੀਰ ਬੁੱਧੂ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੇ ਤੇ ਪੀਰ ਬੁੱਧੂ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਪੂਰੇ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਸੁਨਹਿਰੀ ਡੱਬੀ ਵਿਚ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦਾ ਕੰਘਾ ਤੇ ਕੇਸ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖੇ।
ਮਰਣ ਮੁਣਸਾਂ ਸੂਰਿਆ ਹਕੁ ਹੈ ਜੋ ਹੋਇ ਮਰਹਿ ਪਰਵਾਣੋ
ਜੋ ਸੂਰੇ ਕੌਮ ਲਈ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਪਦਵੀ ਦੇ ਕੇ ਸਤਿਕਾਰਦਾ ਹੈ।
ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਛੰਦ-ਜੁਗਤਿ ਅਤੇ ਗਤਕਾ ਚਾਲਾਂ
ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾਉਂਦਿਆਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ‘ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ’ ਵਿਚ ਭਗਤੀ-ਭਾਵ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਲਈ ਤੇਜੱਸਵੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਅਤੇ ਛੰਦ-ਜੁਗਤਿ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ ਹੈ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਖ਼ਾਲਸੇ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ ਕਰ ਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਡੁੱਬਦੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਮੁੜ ਉਦੈ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਅਲੌਕਿਕ ਦਿੱਬ-ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਰਬ-ਹਿਤਕਾਰੀ ਸਨ ਜੋ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਦੁੱਖ ਨਿਵਾਰਨ ਲਈ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਆਏ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਵਿਅਕਤਿੱਤਵ
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਉੱਚੇ-ਲੰਮੇ ਕੱਦ, ਭਰਵੇਂ ਜੁੱਸੇ, ਨੂਰਾਨੀ ਚਿਹਰੇ, ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਸਾਫ਼ ਰੰਗ ਦੇ ਸਨ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਸਾਹਿਬ – ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਾਰਜ
ਫੂਲਕੀਆ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦੇ ਵੱਡੇ-ਵਡੇਰੇ ਫੂਲ ਅਤੇ ਸੰਦਲੀ, ਜੋ ਪਟਿਆਲਾ, ਨਾਭਾ ਅਤੇ ਜੀਂਦ ਦੇ ਰਾਜੇ ਅਥਵਾ ਬਜ਼ੁਰਗ ਸਨ, ਨੂੰ ਰਾਜਸੀ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਬੱਬਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਝੋਲੀਚੁਕ ਬੇਲਾ ਸਿੰਘ ਜਿਆਨ ਦਾ ਕਤਲ
ਬੇਲਾ ਸਿੰਘ ਜਿਆਨ ਨੇ ਗੋਰੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ੈਅ ਤੇ ਵੈਨਕੂਵਰ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿਚ ਕੌਮੀ ਪਰਵਾਨੇ ਗਿਆਨੀ ਭਾਗ ਸਿੰਘ ਤੇ ਭਾਈ ਬਤਨ ਸਿੰਘ ਹੁਣਾ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ।
ਸਾਕਾ ਸਰਹਿੰਦ ਤੋਂ ਫਤਹਿ ਸਰਹਿੰਦ
ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਦੀ ਕਮਾਨ ਹੇਠ ਖਾਲਸੇ ਦੀ ‘ਹਰ ਮੈਦਾਨ ਫ਼ਤਹਿ’ ਅਤੇ ਚੜ੍ਹਤ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਸੂਬੇਦਾਰ ਵਜ਼ੀਰ ਖਾਨ ਨੂੰ ਕਾਂਬਾ ਛਿੜ ਗਿਆ।
ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਲੋਕ-ਸੰਗੀਤ
ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਜੀਵਨ-ਆਦਰਸ਼ ਪ੍ਰਭੂ ਸੰਜੋਗ ਹੈ, ਇਸ ਸੰਜੋਗ ਲਈ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਆਸਰਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ