ਡਾ. ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ
ਡਾ.ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਨਿਰੰਤਰ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਰਚਨਾ ਕਾਰਨ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਚਿਹਰਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਉੱਭਰਵਾਂ ਅਤੇ ਵੱਖਰੀ ਪਹਿਚਾਣ ਵਾਲਾ ਚਿਹਰਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੇ ਨਾ ਕੇਵਲ ਖੋਜ, ਸੰਪਾਦਨਾ, ਸਾਹਿਤ ਰਚਨਾ, ਆਲੋਚਨਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡਮੁੱਲਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਕ ਖੋਜ ਅਫ਼ਸਰ ਵਜੋਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਕ ਕੁਸ਼ਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ, ਸਾਹਿਤ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਸਫਲ ਪ੍ਰਬੰਧਕ, ਸਟੇਜ ਦਾ ਧਨੀ, ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਸਾਹਿਤ ਰਸਾਲਿਆਂ “ਜਨ-ਸਾਹਿਤ” ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੁੱਧ ਸਹਾਇਕ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਇਕ ਸੁਲਝੇ ਹੋਏ ਵਿਦਵਾਨ ਵਜੋਂ ਵਡਾਇਆ ਹੈ। ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ,ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ 23 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸਦੀ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ, ਹਿੰਦੀ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ, ਪਰਸ਼ੀਅਨ, ਬਹੁ ਭਾਸ਼ੀ ਉਚ ਡਿਗਰੀਆਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਕਾਰਨ ਉਹ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਇਕ ਵਿਦਵਾਨ ਅਨੁਵਾਦਕ, ਸੋਧਕਾਰ, ਕੋਸ਼ਕਾਰ ਵਜੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਿਆ ਗਿਆ ਸਗੋਂ ਉਸਦੀ ਆਪਣੀ ਮੌਲਿਕ ਰਚਨਾ ਦੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦੀ ਅਮੀਰੀ ਦਾ ਸਬੱਬ ਵੀ ਬਣੀ। ਡਾ.ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲਮ ਤੋਂ ਦਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਹਿਰਾਈ ਦਾ ਕਾਵਿ ਲੋਕ, ਸ਼ਬਦ ਟਕਸਾਲ, ਗਿੱਲ ਮੋਰਾਂਵਲੀ ਦੀ ਨਾਰੀ ਚੇਤਨਾ, ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ, ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪੰਛੀ ਵਿਵੇਚਨਾਤਮਕ ਅਧਿਐਨ, ਸਾਡੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮਾਰਕ, ਤੂੰ ਸੰਪੂਰਣ ਹੈਂ, ਗਿੱਲ ਮੋਰਾਂਵਾਲੀ ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਾਪੇਖਤਾ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਮਾਨ, ਸਾਡੇ ਸਮਿਆਂ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ ਬਾਪੂ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਧਾਲੀਵਾਲ ਆਦਿ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਹਿਚਾਣ ਹੈ। ਆਪਨੇ ਤਕਰੀਬਨ ਦੋ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਲਿਖੇ ਹਨ ਜੋ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੇ ਗਏ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੋਜ ਪੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪੇ।ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਹੇਠ ‘ਜਾਗੋ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ’ ਪੰਜਾਬੀ ਤ੍ਰੈਮਾਸਿਕ ਨਿਰੰਤਰ ਅੱਠ ਸਾਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡਾ.ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਈਮਾਨਦਾਰੀ, ਮਿਲਾਪੜੀ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਸਦਕਾ ਸਾਹਿਤਕ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਅਹੁਦੇਦਾਰ ਚਲੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਾਲਵਾ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ, ਪਟਿਆਲਾ (ਰਜਿ.) ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਸੰਗਰੂਰ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਨਿਰਮਲਾ ਵਿਦਿਅਕ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪ੍ਰੈਸ ਸਕੱਤਰ, ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਬੋਰਡ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਅੱਜ ਵੀ ਹਨ। ਕੇਂਦਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਸਭਾ (ਸੇਖੋ) ਰਜਿ: ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰਨੀ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਖੋਜ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਸਕੂਲ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ।
ਸਾਰੇ ਲੇਖ